Hương nhu: 7 công dụng tuyệt vời chữa bệnh ít người biết

Hương nhu là loài cây quen thuộc và gần gũi trong dân gian. Chúng có hương thơm đặc trưng, rất dễ chịu. Vì thế người ta thường dùng cây hương nhu để điều chế tinh dầu và làm gia vị cho các món ăn. 

Không những vậy, theo đông y hương nhu còn mang đến nhiều giá trị cho y học. Nó được xem là thảo dược quý, giúp ích rất nhiều cho sức khỏe con người. Vậy hương nhu là cây gì? Cây hương nhu có tác dụng gì? Lá hương nhu mua ở đâu chất lượng? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau.

Hương nhu là cây gì?

Cây hương nhu (Ocimum tenuiflorum L) hay còn gọi là cây é rừng, hương thái, sơn ông, mậu dược,... Đây là cây thuốc quen thuộc và gần gũi trong dân gian, có rất nhiều công dụng hữu ích với đời sống con người. Bên cạnh tác dụng làm tinh dầu thơm và gia vị cho món ăn, nó còn góp mặt trong nhiều bài thuốc đông y chữa bệnh.
Đôi khi cây hương nhu lại bị nhầm lẫn với húng quế, một số người còn thắc mắc rằng “cây hương nhu có phải là cây húng quế không?” Dù có đặc điểm bên ngoài khá tương đồng, nhưng thật chất chúng là hai loài khác nhau, nhất là ở mùi hương. Thảo dược này có mùi thơm rất dễ chịu và đặc trưng, có khả năng mang lại cảm giác thư giãn, chứ không nồng như mùi húng quế.

Mô tả cây hương nhu

Là cây thân thảo sống lâu năm, chiều cao trung bình khoảng 1 - 2m. Thân và lá đều được bao phủ bởi lớp lông mềm. Lá cây hương nhu có hình mác, cuống dài, viền lá có răng cưa, cả hai mặt chứa nhiều lông tơ.

Mô tả dược liệu hương nhu

Hoa có hai màu là trắng hoặc tím. Thường mọc thành từng chùm, mỗi chùm có nhiều hoa xếp thành vòng nối tiếp nhau. Hoa có mùi thơm rất dễ nhận biết. Quả của cây cũng mọc thành từng chùm. Thời gian ra hoa và kết quả bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 10. Hầu hết các bộ phận của cây đều có thể sử dụng, ngoại trừ phần rễ.

Hương nhu có mấy loại?

Hiện tại, cây hương nhu được chia làm 2 loại là hương nhu trắng và hương nhu tía. Cả hai loài đều có đặc điểm và màu sắc hoàn toàn khác nhau, rất dễ nhận biết. Cụ thể như sau:

• Hương nhu tía ( cây é rừng, cây é tía, hương nhu tím)

• Thường được dùng làm dược liệu để chữa bệnh.

• Cây hương nhu tía có thể cao từ 0,5-1m, cả thân, cành và lá cây đều có màu tía, có lông bao phủ.

• Lá é tía thuôn, hình mác, dài 2 - 5cm, mép lá có răng cưa. Hoa cũng có màu tím, mọc thành từng chùm đơn.

• Khi vò, lá và hoa đều toát ra hương thơm dễ chịu.

Hương nhu có mấy loại?

Cây hương nhu trắng (é lá lớn, húng giổi tía)
 

• Thân cây vuông, màu lục nhạt, xung quanh có lông thưa bao phủ. Phân nhánh từ gốc và tạo thành bụi, cao khoảng 1,5 - 2m.

• Lá cây mọc đối, hình trứng nhọn, phiến lá dài 5 - 10cm, đường gân nổi rõ. Hoa nhỏ màu trắng xếp thành chùm.

• Hương nhu trắng là cây cho hạt é mà chúng ta thường hay uống. Bên cạnh đó loài này thường dùng để chiết xuất tinh dầu.

Phân bố

Cây hương nhu phân bố rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước thuộc vùng nhiệt đới hoặc cận nhiệt như Ấn Độ, Trung Quốc, Brazil và các nước ở Đông Nam Á. 

Ở nước ta cây hương nhu thường mọc hoang tại các vùng quê, bờ ruộng, gần ao hồ,... Xuất hiện nhiều nhất ở các tỉnh Quảng Ninh, Hà Giang, Thái Nguyên. Không những vậy, ngày nay người ta còn bắt đầu trồng hương nhu để lấy tinh dầu sản xuất hóa mỹ phẩm hoặc đem xuất khẩu.

Thu hái và bào chế

Người ta thường thu hoạch hoa hương nhu vào khoảng tháng 5 đến tháng 6. Còn các bộ phận khác như thân, lá, cành thì có thể thu hoạch quanh năm. Sau khi thu hái, dược liệu sẽ mang đi rửa sạch, cắt thành từng khúc rồi phơi hoặc sấy khô. Bước cuối cùng là bảo quản, nên đựng dược liệu trong túi bóng hoặc lọ kín và để ở nơi thoáng mát.

Bên cạnh việc phơi khô thảo dược để sử dụng được lâu, người ta còn có thể dùng hương nhu tươi để lấy tinh dầu. Tuy nhiên vì quá trình chiết xuất tinh dầu hơi phức tạp nên cần phải sử dụng các thiết bị chuyên dụng trong sản xuất dược liệu.

Thành phần hoá học

Nhiều nghiên cứu khoa học cho biết, cây hương nhu có hàm lượng chất chống oxy hóa, khoáng chất và tinh dầu rất dồi dào. Một số hoạt chất chủ yếu của cây phải kể đến là: tannin, alkaloid, glycoside, flavonoid, axit oleanolic. Ngoài ra còn có các chất quan trọng như kẽm, magie, photpho, natri cùng các loại vitamin (A, B, C, K).

Thành phần hóa học trong cây hương nhu

Chiết xuất tinh dầu có trong lá hương nhu thường chứa các chất như: eugenol, camphor,  thymol, pinene, limonene,.. 

Cây hương nhu có tác dụng gì?

Hương nhu là thảo dược có mùi thơm đặc biệt, trong y học tác dụng của cây hương nhu rất đa dạng.

Tác dụng trị mụn, kháng khuẩn, chống viêm 

Khoa học đã chứng minh, trong thành phần của cây hương nhu chứa nhiều hoạt chất có tính kháng khuẩn, kháng viêm cao. Một số nghiên cứu đã chỉ ra, tinh dầu hương nhu có đặc tính chống viêm tương tự như aspirin hoặc ibuprofen. Tuy nhiên vì thành phần của hương nhu là chiết xuất tự nhiên nên nó sẽ an toàn hơn so với các loại thuốc trên. 

Hơn nữa thảo dược còn có khả năng tiêu diệt vi khuẩn gây mụn rất tốt. Vì đặc tính này, nên một trong những tác dụng của hương nhu chính là hỗ trợ và trị mụn, nhất là mụn trứng cá. Có thể dùng những sản phẩm có chứa hương nhu hoặc dùng tinh dầu để trị các loại mụn, từ mụn trên da mặt đến mụn cơ thể. 

Cải thiện hệ tiêu hóa

Theo nghiên cứu, tác dụng của cây hương nhu là cải thiện tình trạng tiêu hóa kém, làm giảm acid dạ dày. Trong y học cổ truyền Châu Phi cũng cho thấy, cây hương nhu được sử dụng như một phương thuốc chữa chứng ợ nóng, khó tiêu, đầy bụng. 
Việc uống nước sắc từ hương nhu mỗi ngày sẽ góp phần cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa. Hạn chế các căn bệnh thường gặp trên. Đồng thời nó còn giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho cơ thể.

Tác dụng hạ đường huyết

Lá hương nhu có khả năng giảm lượng đường trong máu một cách huyệt quả. Bên cạnh đó nó còn giúp bảo vệ tuyến tụy khỏi tổn thương, đảm bảo quá trình sản xuất insulin diễn ra bình thường. Một thí nghiệm thực hiện trên chuột cho thấy, chiết xuất từ ​​hương nhu làm giảm đáng kể mức đường huyết ở những con mắc bệnh tiểu đường tới 81,3%. 

Công dụng của cây hương nhu

Điều trị và phòng ngừa tiêu chảy, lạnh bụng

Nguyên nhân gây bệnh tiêu chảy thường là do hệ tiêu hóa bị vi khuẩn tấn công, nhiễm trùng đường ruột hoặc ký sinh trùng gây ra. Để khắc phục tình trạng này bạn hãy dùng hương nhu kết hợp với mộc qua và lá tía tô, sắc thành nước uống.

Trong các nghiên cứu y học, tác dụng cây hương nhu là bảo vệ cơ trơn của hồi tràng hơn, hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn, virus.

Đặc biệt chiết xuất etanol của thảo dược này được chứng minh là có khả năng chống lại một số vi khuẩn ra gây bệnh tiêu chảy (như Staphylococcus aureus , Escherichia coli, Shigella sp và Salmonella sp). 

Làm thuốc chống côn trùng và muỗi

Lá hương nhu chứa nhiều hợp chất terpenoid, cineole và limonene.

Các chất này có tác dụng diệt ấu trùng và muỗi cực kì hiệu quả. Vì thế người ta đã lấy chiết xuất từ hương nhu để điều chế thành các loại thuốc xua đuổi ruồi muỗi cùng nhiều loại côn trùng khác.

Hương nhu có công dụng chống công trùng và muỗi hiệu quả

Chữa lành vết thương nhanh chóng

Tác dụng của cây hương nhu còn là ngăn chặn tình trạng nhiễm trùng và chữa lành vết thương nhanh chóng. Do đó nó thường được dùng làm thuốc sát trùng, điều trị mụn nhọt và các vết thương ngoài da.

Cách làm đơn giản hơn là bạn có thể lấy lá hương nhu giã nát rồi bôi lên vùng da mỗi khi bị  thương.

Cây hương nhu chữa hôi miệng

Nguyên nhân gây hôi miệng thường là do sâu răng hoặc vệ sinh răng miệng kém, từ đó tạo cơ hội cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển trong khoang miệng. Không chỉ giúp cải thiện hệ tiêu hóa, chữa cảm lạnh hay trị bệnh tiểu đường, công dụng của cây hương nhu  là giúp chữa dứt điểm chứng hôi miệng. 

Hầu hết các bộ phận của cây đều có thể dùng để trị bệnh về răng miệng cũng như tiêu diệt vi khuẩn và chống hôi miệng. Bên cạnh đó nó còn có khả năng ngăn ngừa sâu răng hiệu quả. Để giải quyết các tình trạng trên, bạn có thể sử dụng lá hương nhu kết hợp với bạc hà súc miệng mỗi ngày. Kiên trì dùng trong 1 tháng sẽ thấy kết quả.

Bài thuốc chữa bệnh từ hương nhu

Bạn có biết uống nước lá hương nhu có tác dụng gì không? Theo y học cổ truyền, dược liệu này có vị cay, tính ôn. Chủ trị nhiều loại bệnh như: phong hàn, cảm mạo, đau bụng, phù thũng, tiêu chảy,... Dưới đây là một số bài thuốc dân gian rất hữu ích từ cây hương nhu, bạn có thể tham khảo.  

Chữa cảm lạnh

Để chữa bệnh nhiễm lạnh do ướt mưa bạn hãy dùng bài thuốc sắc độc vị từ hương nhu hoặc cũng có thể kèm thêm một số loại thảo dược khác.
  

Bài 1:

• Chuẩn bị 500g cây hương nhu tươi, hậu phác và đậu ván trắng mỗi thứ 200 g.

• Rửa sạch tất cả dược liệu, để ráo.

• Sau đó lấy hậu phác tẩm ít nước gừng rồi đem nướng, còn đậu ván và hương nhu đem sao vàng.

• Cuối cùng tán thành bột và trộn đều tất cả lại. Pha 8 - 10g bột này với nước ấm. Mỗi ngày uống 2 lần sau bữa ăn.

Bài 2:

• Chuẩn bị khoảng 100g hương nhu tía, rửa sạch rồi đem tán nhỏ.

• Dùng với nước ấm, mỗi lần uống 8g. Ngày 2 lần, nên dùng sau bữa ăn. Uống đến khi cơ thể vã mồ hôi thì bệnh sẽ khỏi.

Trị hôi miệng

Không cần tốn nhiều tiền khi phải mua nước súc miệng, với lá hương nhu bạn có thể chữa hôi miệng cực nhanh gọn và đơn giản.

Cách làm:

• Lấy 20g lá hương nhu tươi  rửa thật sạch.

• Sau đó đem sắc với 400ml nước trong khoảng 30 phút. Đợi nước nguội rồi pha thêm 1 thìa muối vào.

• Dùng nước này súc miệng mỗi ngày từ 2 – 3 lần. Kiên trì trong khoảng 1 tháng bạn sẽ thấy hiệu quả.

Giúp tóc bóng mượt, ngăn ngừa rụng tóc

Chuẩn bị: Cây hương nhu, vỏ bưởi, bồ kết khô mỗi loại 10g.

Cách làm:

• Đun các loại dược liệu trên với 2 lít nước khoảng 30 phút, sau đó lọc bỏ hết phần bã, giữ lại nước.

• Lấy nước này để gội đầu, mỗi tuần gội 2 lần. 

• Lưu ý chỉ nên mát xa nhẹ nhàng trên da đầu. Cách này không chỉ làm tóc mềm mượt, hạn chế gãy rụng mà còn có thể trị gàu hiệu quả.

Chữa bệnh phù thũng, nước tiểu đục

Nguyên liệu: Hương nhu khô 9g, cỏ tranh 30g, cỏ ích mẫu 12g.

Cách làm:

• Đem tất cả các thảo dược trên sắc với 600ml nước.

• Đến khi còn 200ml thì dừng lại. Loại bỏ phần bã và cặn, lấy nước này uống 2 lần mỗi ngày.

• Nên sử dụng liên tục trong vòng 1 tháng, bệnh sẽ có thay đổi tích cực.

Lá hương nhu hạ sốt, chữa cảm, đau đầu

Cách thực hiện:

• Lấy một nắm lá hương nhu tươi rửa sạch. Đem giã nhuyễn và lọc lấy nước cốt.

• Pha với một chút nước ấm để dễ uống.

• Phần bã nên giữ lại, buộc trong khăn rồi chườm trán và thái dương sẽ giúp giảm đau đầu, hạ nhiệt.

Giúp trẻ nhanh mọc tóc

• Chuẩn bị 40g hương nhu khô, đem sắc với 200ml nước, đun đến khi gần cô đặc thì dừng lại.

• Trộn thuốc với ít mỡ lợn, dùng hỗn hợp này bôi lên da đầu của trẻ với lượng vừa phải. Thực hiện mỗi ngày 1 – 2 lần.

• Lưu ý chỉ sử dụng bài thuốc khi đã vệ sinh sạch da đầu của bé sạch sẽ, không nên áp dụng nếu da đầu bị lở loét hoặc có vết thương hở.

Những lưu ý cần biết khi sử dụng hương nhu

Mặc dù tác dụng cây hương nhu rất đa dạng nhưng không phải ai cũng có thể dùng được. Để đảm bảo hiệu quả cũng như tính an toàn khi sử dụng vị thuốc hương nhu, bạn nên lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Không nên lạm dụng bài thuốc, dùng quá liều lượng, không những không hiệu quả mà đôi khi còn phản tác dụng.

• Người ra mồ hôi nhiều, khí hư, âm hư không nên sử dụng dược liệu này.

• Còn tùy vào từng thể trạng mà liều lượng và cách dùng bài thuốc sẽ không giống nhau.

• Nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng dược liệu.

Cây hương nhu mua ở đâu chất lượng, an toàn?

Hiện nay có rất nhiều địa chỉ bán cây hương nhu khô với chất lượng và giá cả khác nhau. Tuy nhiên để tìm mua được dược liệu tự nhiên, chất lượng tốt nhất thì không phải chuyện dễ dàng. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn, không biết cây hương nhu mua ở đâu mới đảm bảo thì hãy đến ngay Thảo dược An Quốc Thái.

Thảo dược An Quốc Thái - địa chỉ cung cấp sỉ và lẻ cây hương nhu hàng đầu Việt Nam

Thảo dược An Quốc Thái là cửa hàng chuyên cung cấp cây hương nhu sỉ và lẻ uy tín nhất. Tất cả sản phẩm tại đây đều đảm nguồn gốc 100% thiên nhiên, không chất bảo quản hay chứa tạp chất. Khách hàng có nhu cầu mua hương nhu chất lượng, giá tốt hãy nhanh tay liên hệ theo thông tin:

Thảo dược An Quốc Thái

• Địa chỉ: 62/1/28 Trương Công Định, phường 14, quận Tân Bình, TPHCM.

• Đặt hàng: 0926 456 456.

• Website: tuyetyennhuadao.com

• Giá bán hương nhu khô: 120.000 đồng/kg.

Trên đây là những thông tin quan trọng về cây hương nhu, cũng như trả lời cho câu hỏi cây hương nhu có tác dụng gì. Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn sẽ hiểu hơn về hương liệu này và biết sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất. Cảm ơn bạn đã theo dõi, hẹn gặp lại trong những bài viết hấp dẫn sau.